Khi phải đối mặt với một kì thi khó khăn như IELTS thường tạo ra nhiều áp lực và lo lắng, khiến bạn cảm thấy căng thẳng, nhất là trong bài thi Speaking. Bởi nếu quá căng thẳng, bạn sẽ khó tập trung vào việc diễn đạt ý tưởng. Trong bài viết này, trung tâm Anh ngữ Eseed sẽ chia sẻ những cách hiệu quả để giảm bớt căng thẳng tâm lý trước kỳ thi IELTS Speaking. Phần thi cần sự tự tin, yêu cầu thí sinh nói lưu loát và rõ ràng mới đạt được số điểm mục tiêu.
Nguyên nhân gây căng thẳng trong phần thi IELTS Speaking là gì?
Phần thi này trong IELTS thường tạo ra áp lực lớn cho thí sinh, đặc biệt là những người có xu hướng dễ bị căng thẳng (high neuroticism). Áp lực này có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau như lo lắng về điểm số, thời gian thi giới hạn, hình thức thi mặt đối mặt và sự thiếu tự tin vào kỹ năng ngôn ngữ của bản thân. Những yếu tố này không chỉ ảnh hưởng đến kết quả thi mà còn có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của thí sinh.
Áp lực về điểm số và kỳ vọng quá cao
Một trong những yếu tố hàng đầu khiến thí sinh cảm thấy căng thẳng là lo lắng về điểm số. Điểm thi IELTS không chỉ là thước đo khả năng sử dụng tiếng Anh mà còn ảnh hưởng đến cơ hội học tập, công việc, hoặc định cư. Áp lực phải đạt được điểm số mong muốn khiến thí sinh dễ mất bình tĩnh và giảm hiệu suất trong phòng thi.
Việc đặt ra mục tiêu cao hoặc bị kỳ vọng từ gia đình, bạn bè và bản thân có thể gây căng thẳng lớn. Nhiều thí sinh tự đặt mục tiêu quá cao, chẳng hạn phải đạt ít nhất 7.0 hoặc 8.0 để đạt yêu cầu của trường đại học hoặc nhà tuyển dụng. Điều này đặc biệt gây khó khăn cho những thí sinh có xu hướng dễ bị căng thẳng cao, vố dễ bị ảnh hưởng bởi lo lắng khi không thể đạt được kỳ vọng mình mong muốn.
Thời gian bị hạn chế
Phần thi Nói trong IETLS có giới hạn về thời gian, điều này tạo thêm áp lực khi thí sinh phải suy nghĩ và trả lời một cách nhanh chóng và chính xác. Đặc biệt là khi gặp phải những câu hỏi phức tạp, thí sinh không kịp hiểu câu hỏi dẫn đến việc trả lời hấp tấp, không đúng trọng tâm. Thời gian eo hẹp khiến họ lo lắng, dẫn đến mất tập trung và thiếu tự tin trong cách trình bày.
Nỗi sợ khi phải đối mặt trực tiếp với giám khảo
Yếu tố giao tiếp trực tiếp với giám khảo là một trong những nguyên nhân chính gây căng thẳng. Nhất là đối với những bạn sợ giao tiếp với người lạ. Việc phải trình bày ý kiến trước giám khảo làm gia tăng nỗi lo bị đánh giá và sợ hãi về việc mắc lỗi. Giao tiếp mặt đối mặt cũng đòi hỏi sự tự tin, điều mà không phải thí sinh nào cũng có.
Thiếu tự tin về khả năng của bản thân
Nhiều thí sinh bước vào phòng thi với sự lo ngại về kỹ năng tiếng Anh của mình. Những suy nghĩ như “mình không giỏi ngữ pháp” hay “mình không nói lưu loát” khiến họ mất tự tin. Điều này có thể làm suy giảm khả năng giao tiếp tự nhiên, khiến câu trả lời thiếu mạch lạc và nhất quán.
Những lo ngại này đặc biệt nghiêm trọng đối với những thí sinh có xu hướng bị căng thẳng cao, nỗi lo này có thể dễ dàng chuyển thành sự hoảng loạn và mất kiểm soát trong phòng thi
Hậu quả của việc căng thẳng trong phòng thi
Tác động xấu đến sức khỏe tinh thần
Căng thẳng tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của thí sinh, khiến họ rơi vào trạng thái lo lắng và mất tự tin. Áp lực thi cử có thể gây ra những vấn đề về tâm lý như lo âu, mất ngủ, thậm chí trầm cảm nhẹ. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến kỳ thi mà còn tác động đến cuộc sống hàng ngày của thí sinh. Một số người có thể mất đi sự tự tin, cảm thấy thiếu động lực và trở nên lo lắng trước các thử thách tương tự trong tương lai.
Ảnh hưởng đến khả năng phản xạ ngôn ngữ
Phần thi Nói trong IELTS yêu cầu thí sinh phải có khả năng phản xạ nhanh để đáp ứng các câu hỏi từ giám khảo. Tuy nhiên, khi căng thẳng, phản xạ ngôn ngữ của thí sinh sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Sự lo lắng có thể khiến họ khó nghĩ ra từ vựng phù hợp hoặc không thể tổ chức câu trả lời logic. Ngay cả những thí sinh có kỹ năng tiếng Anh tốt cũng có thể bị ảnh hưởng bởi căng thẳng, dẫn đến tình trạng ngập ngừng hoặc sử dụng từ ngữ không chính xác, làm giảm điểm tổng thể.
Tạo ra các thói quen xấu khi học tập và ôn luyện
Căng thẳng có thể dẫn đến việc hình thành những thói quen học tập không lành mạnh. Thay vì tập trung vào việc rèn luyện kỹ năng và hiểu sâu về kiến thức, thí sinh có thể chuyển sang học thuộc lòng một cách máy móc, làm giảm hiệu quả học tập. Họ cũng có thể dành quá nhiều thời gian vào những chi tiết nhỏ, lo lắng về việc hoàn hảo hóa mọi câu trả lời, thay vì tập trung vào việc phát triển khả năng giao tiếp tự nhiên và linh hoạt. Thói quen học tập không hiệu quả này có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển kỹ năng ngôn ngữ trong dài hạn.
Ảnh hưởng đến các kỳ thi sau và sự tự tin lâu dài
Nếu không đạt được kết quả như mong muốn do căng thẳng, điều này có thể ảnh hưởng đến sự tự tin của thí sinh trong các kỳ thi tiếp theo. Sự thất bại trong một kỳ thi quan trọng như IELTS có thể tạo ra cảm giác thất vọng và tự nghi ngờ khả năng của bản thân. Điều này dễ dẫn đến một chu kỳ tiêu cực, khiến thí sinh gặp khó khăn trong việc giữ vững tinh thần và tập trung cho những kỳ thi tiếp theo hoặc những thử thách học tập, công việc trong tương lai. Căng thẳng tâm lý cũng có thể gây ra những trở ngại trong quá trình phát triển kỹ năng tiếng Anh và thói quen học tập của thí sinh.
Cách khắc phục tâm lý căng thẳng khi thi IELTS Speaking
Hãy tập cho bản thân cách “giả vờ” không lo lắng
Một trong những cách hữu hiệu để đối phó với căng thẳng là “giả vờ” không lo lắng. Kỹ thuật này dựa trên nguyên lý: khi bạn hành động như thể mình tự tin, não bộ sẽ dần tin rằng bạn thực sự đang tự tin. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc duy trì tư thế ngồi thẳng lưng, giữ ánh mắt bình tĩnh và nụ cười nhẹ khi giao tiếp với giám khảo. Dù bên trong bạn cảm thấy lo lắng, hành động này sẽ giúp giảm bớt cảm giác sợ hãi và giúp bạn trông tự nhiên, thoải mái hơn. Điều quan trọng là đừng để giám khảo thấy bạn run sợ hay bối rối. Khi bạn “giả vờ” tự tin, tâm lý cũng sẽ dần ổn định hơn.
Duy trì động lực và thái độ tích cực
Để thành công trong phần thi Speaking, việc duy trì động lực và thái độ tích cực trong suốt quá trình ôn luyện và thi là rất quan trọng. Hãy nhớ rằng, đây không phải là bài thi đánh giá sự hoàn hảo, mà là cơ hội để bạn thể hiện khả năng ngôn ngữ của mình. Vì vậy, đừng quá đặt nặng áp lực điểm số. Thay vào đó, hãy nghĩ rằng kỳ thi này là một cơ hội để giao tiếp và trò chuyện, giúp bản thân cởi mở hơn khi nói.
Thí sinh nên luôn tự nhắc nhở mình rằng không có bài thi nào là hoàn hảo, và việc mắc một vài lỗi nhỏ là điều hoàn toàn bình thường. Thái độ tích cực giúp bạn đối mặt với mọi thử thách với tâm lý thoải mái hơn, từ đó cải thiện khả năng giao tiếp tự nhiên. Một cách để duy trì sự tích cực là tạo cho bản thân thói quen ghi lại những thành công nhỏ mỗi ngày khi luyện tập, giúp bạn luôn có cảm giác tiến bộ và tự tin.
Luyện tập trong môi trường giống thi thật
Cách tốt nhất để làm giảm căng thẳng là tập luyện trong các tình huống giống với kỳ thi thật. Thí sinh nên luyện tập đối diện với người khác, đặc biệt là với người có thể đóng vai giám khảo, để làm quen với việc giao tiếp mặt đối mặt. Việc này sẽ giúp bạn dần quen thuộc với cảm giác bị “quan sát” và phản xạ nhanh chóng với các câu hỏi bất ngờ. Hãy đặt mình vào các tình huống giả định, chẳng hạn như bị gián đoạn hoặc nhận các câu hỏi khó, từ đó tập cách xử lý tình huống một cách bình tĩnh và tự tin.
Ngoài ra, thí sinh nên làm quen với khung thời gian của phần thi. Luyện tập dưới thời gian giới hạn sẽ giúp bạn kiểm soát tốc độ nói, tránh việc nói quá nhanh hoặc quá chậm khi căng thẳng.
Hít thở sâu để đầu óc thư giãn
Khi bước vào phòng thi, căng thẳng có thể khiến bạn cảm thấy hồi hộp và lo lắng. Một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả để đối phó với cảm giác này là sử dụng kỹ thuật thở sâu. Trước khi thi, hãy thực hiện một vài bài tập thở chậm và sâu để làm dịu hệ thần kinh. Hít vào bằng mũi trong 4 giây, giữ hơi trong 4 giây, sau đó thở ra từ từ qua miệng trong 4 giây. Kỹ thuật này giúp giảm nhịp tim và đưa cơ thể vào trạng thái thư giãn.
Ngoài việc thở, thí sinh cũng có thể áp dụng các bài tập thể dục nhẹ hoặc thiền để làm dịu tâm trạng trước ngày thi. Điều này giúp cân bằng tinh thần và giữ cho bạn luôn cảm thấy bình tĩnh, tập trung.
Chấp nhận việc mắc lỗi là điều bình thường
Một yếu tố quan trọng để giảm căng thẳng trong phòng thi là chấp nhận rằng việc mắc lỗi là bình thường. Trong IELTS Speaking, điều quan trọng là bạn có thể tiếp tục duy trì cuộc trò chuyện một cách tự tin ngay cả khi mắc lỗi. Đừng để một sai lầm nhỏ làm ảnh hưởng đến toàn bộ phần thi của bạn. Nếu bạn lỡ sử dụng từ sai hoặc ngữ pháp không chính xác, hãy tiếp tục mà không cần quá lo lắng. Giám khảo đánh giá cao khả năng tiếp tục câu chuyện một cách tự nhiên hơn là sự hoàn hảo tuyệt đối trong từng câu nói.
Hãy nhớ rằng giám khảo không chỉ đánh giá ngữ pháp và từ vựng, mà còn xem xét sự lưu loát, mạch lạc, và khả năng giao tiếp của bạn. Do đó, điều quan trọng là giữ bình tĩnh và không quá tập trung vào lỗi nhỏ.
Chuẩn bị kỹ càng về kiến thức và kỹ năng
Cuối cùng, chuẩn bị kỹ lưỡng là chìa khóa để giảm thiểu căng thẳng. Nếu bạn đã nắm vững kiến thức và luyện tập đủ nhiều, bạn sẽ tự tin hơn khi bước vào phòng thi. Hãy làm quen với tất cả các dạng câu hỏi có thể xuất hiện trong phần thi Speaking và chuẩn bị trước các ý tưởng, từ vựng để trả lời. Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng việc chuẩn bị không nên quá máy móc – bạn cần đảm bảo khả năng linh hoạt trong câu trả lời để tránh cảm giác học thuộc.
Ngoài ra, thí sinh nên chuẩn bị về mặt tinh thần. Đặt ra những mục tiêu thực tế và không quá đặt nặng vào việc phải đạt điểm cao nhất, thay vào đó hãy cố gắng làm tốt nhất khả năng của mình.
Kết luận
Tâm lý căng thẳng khi đi thi IELTS Speaking là vấn đề phổ biến, nhưng với những phương pháp khắc phục như luyện tập thường xuyên, duy trì thái độ tích cực, và sử dụng kỹ thuật thư giãn, bạn hoàn toàn có thể vượt qua áp lực. Hãy nhớ rằng sự tự tin và thoải mái trong giao tiếp là chìa khóa để thành công. Khi bạn biết cách kiểm soát cảm xúc và chuẩn bị đầy đủ, phần thi Speaking sẽ trở thành cơ hội để bạn thể hiện khả năng tiếng Anh một cách tốt nhất.